Stoom je kind(eren) klaar voor de wereld van nu met de communicatieve opvoedstijl. Onderzoeken hebben aangetoond dat de communicatieve opvoedstijl zorgt voor de meest gelukkige en succesvolle volwassenen!

"It is not what you do for your children, but what you have taught them to do for themselves, that will make them successful human beings."

Laat ik beginnen met te zeggen dat ik mijn ouders erg dankbaar ben. Het is alleen inmiddels bewezen dat hun ‘strenge maar rechtvaardige’ manier van opvoeden niet de meest effectieve opvoedstijl is. Kinderen die zeer autoritair worden opgevoed ontwikkelen namelijk in het algemeen weinig zelfvertrouwen en zelfstandigheid en groeien vaak op tot angstige en volgzame volwassenen. Of juist tot opstandige… ik behoor tot die laatste groep 😉

 

Grofweg zijn er vier verschillende soorten opvoedstijlen:

1. Autoritair: kenmerkend zijn de vele regels en de term ‘streng maar rechtvaardig’. De ouder is de baas en het kind moet gehoorzamen.
2. Autoritatief ofwel democratisch- communicatief: kom ik zo op 😉
3. Toegeeflijk: de ouders hebben veel aandacht voor de wensen en behoeften van hun kind en gedragen zich vaak meer als goede vriend of vriendin. Kinderen krijgen bijna altijd hun zin.
4. Verwaarlozend: deze vorm heeft weinig met opvoeden te maken. Het kind mag het zelf uitzoeken, heeft weinig regels en krijgt ook weinig geborgenheid, steun en veiligheid.

Uiteraard is opvoeden niet zwart-wit en zijn er verschillende gradaties en combinaties van opvoedstijlen.

Van de oude stempel: Waarom? DAAROM!
De autoritaire stijl is generaties lang het meest toegepast en ook op scholen was ‘streng maar rechtvaardig’ de best bevonden methode. Hoewel het duidelijk en consistent is voor kinderen, heeft het als nadeel dat het weinig ruimte laat voor een gezonde discussie en andere meningen.

Kinderen leren de regels en zich hieraan te houden, maar ze leren ook denken in termen als ‘goed en fout’ en buiten de kaders denken en keuzes maken wordt niet gestimuleerd.

Kids worden klaargestoomd om te gehoorzamen en jarenlang voor één en dezelfde baas te werken. Dit is ietwat gechargeerd, maar dit is wel de reden waarom de autoritaire stijl zo geaccepteerd en geprezen (vaak door mensen met invloed & geld) werd. Allemaal met de beste bedoelingen, natuurlijk…

Opvoeden 2.0: communicatief opvoeden
De wereld is echter snel aan het veranderen, wat voor mijn ouders gold is inmiddels verouderd. Steeds meer mensen denken nu anders over opvoeden. Het duidelijk aangeven van grenzen en regels speelt nog steeds een rol, maar tegelijkertijd worden de wensen en behoeften van het kind ook belangrijk gevonden. Dit is uitleg van de communicatieve opvoedstijl.

Ouders die deze stijl meer toepassen leggen bijvoorbeeld het ‘waarom’ van hun regels uit, stimuleren kinderen om zichzelf uit te drukken, gevoelens te delen en hun mening te vormen.

Onderzoeken hebben aangetoond dat de communicatieve opvoedstijl zorgt voor de meest gelukkige en succesvolle volwassenen, wat je dan ook onder succesvol verstaat. 

Kinderen die ‘klaar zijn’ voor de wereld van nu
Als laatste wil ik met je delen dat de communicatieve opvoedstijl ook veel beter aansluit bij de huidige maatschappij, waarin kinderen en volwassenen meer keuzes hebben dan ooit. Flexibiliteit en persoonlijk leiderschap zijn waardevoller dan volgzaamheid.

Maar…

Hoe werkt de communicatieve aanpak in de praktijk? En hoe kun je hier nog meer mee doen?

Angelica stuurde ons haar ervaring:
Gisteravond hebben we voor het eerst Vertellis gespeeld. De Gezinseditie. Ik heb twee kids van 11 en 13 jaar. De jongste, Hugo, trekt het kaartje waarop staat: ‘Is er iets waar je veel over nadenkt, je zorgen over maakt of wat je spannend vindt?’

Hugo valt stil… Staart naar het kaartje… We wachten. Zijn onderlip begint te trillen. Een traan valt over zijn wang…
We vragen of hij wil vertellen wat er is. Ondertussen klimt hij bij zijn papa op schoot.

Hij vertelt ons over de situatie bij zijn beste vriendje thuis. We kennen de situatie. Drie maanden geleden is de papa van zijn beste vriendje aan kanker overleden. We hebben het hele proces van dichtbij gevolgd. Het was intens en erg verdrietig. Hugo geeft aan ons aan dat hij na de crematie nog steeds niet bij zijn vriendje thuis durft te komen.

We vragen door en wat eruit komt is dat hij het ‘eng’ vindt. En waarom? Om de gewone dingen. Hoe gaat het ontbijt nu, zonder papa? Hoe gaat het samen tv kijken nu, zonder papa? Hoe gaat het samen spelletjes doen nu, zonder papa… Hugo is blij dat hij het ons heeft verteld.

Confronterend. Emotioneel. Verdrietig. Mooi. Fijn om het te weten. Trots.

Angelica

Wat leert dit ons?
Het verhaal van Angelica raakt mij niet alleen, maar het zet me ook aan het denken.

Dit haal ik eruit:

1. Dat één goede vraag al zoveel kan losmaken.
2. Dat het belangrijk is om een fijne setting te creëren waarin moeilijke dingen makkelijker besproken kunnen worden.
3. Als ouder kun je sneller de aanname doen dat je weet waar jouw kind mee zit. Je kent je kind immers goed. Toch is het onmogelijk om precies te weten wat er speelt zonder erover gesproken te hebben.
4. Het stellen van vragen aan elkaar is helemaal in lijn met de communicatieve opvoedstijl. Wel vraagt dit tijd en aandacht, maar dat is wat alle goede relaties nodig hebben.

Wil je hier ook mee aan de slag met jouw gezin?
Hieronder deel ik vijf vragen van de Vertellis Gezinseditie (het spel dat Angelica met haar gezin speelde). Mijn tip is om ze op een aantal kaartjes te schrijven en ze subtiel op tafel te leggen, bijvoorbeeld tijdens het avondeten.* (tip: onder de 5 vragen hebben we nog een hilarische anecdote van een Vertellis-fan neergezet, die op slimme wijze haar kids aan het spelen kreeg 😄)

1. Met welke eigenschap van jezelf ben je blij?
2. Wat is je favoriete herinnering met je gezin?
3. Welke gewoonte/traditie van jouw gezin vind je fijn?
4. Wie zijn, naast jouw gezinsleden, nog meer belangrijk voor jou?
5. Als je in een ander land dan Nederland zou moeten wonen, welk land zou je dan kiezen?

*Anecdote van Patsy: zo krijg je pubers aan het praten?
Gisterenavond hebben wij, mijn vriend en ik, met onze kinderen van 19, 17 (+15 verkering), 16, 15 en 10 jaar, het spel Vertellis gespeeld… ja je leest het goed… 4 puberboys plus een pubergirl en een klein meissie.

De kids van mijn vriend plus aanhang waren voor een “nieuwjaarsborrel” bij ons. Heel bewust had ik het spel al op tafel gelegd, in de hoop dat er iemand nieuwsgierig genoeg was om te vragen: ‘Wat is dat dan?’ Ik heb namelijk inmiddels wel geleerd dat wanneer ik als moeder heeeeel enthousiast roep ‘We gaan gezellig een spelletje doen!’ er toch een soort van kortsluiting in het brein van pubers ontstaat. Lees: weerstand, verzet, sarcasme etc.?

Plan gelukt, de jongste van mijn vriend, 15 jaar, vroeg ernaar. Nu moest ik het natuurlijk heel cool ?spelen.

‘Ach ja, dat is eigenlijk een soort van spel, dan moet je vragen beantwoorden. Maar ja, het gaat er dan eigenlijk om dat je elkaar een beetje leert kennen. Waarop mijn 16 jarige zei dat ‘dat misschien wel grappig zou zijn om te spelen na het eten’. De oudste van mijn vriend gaf hem bijval, door “Jo” te roepen. Mijn kleine meisje, gek op spelletjes, werd helemaal enthousiast en de 15 jarige gaf aan dat dat zeker een goed idee was, omdat we dit jaar voor het eerst met z’n allen op vakantie gaan.

Me still playing it cool, maar inwendig al een beetje excited zei: ‘nou, ik weet niet of het wel wat voor jullie is hoor. De bedoeling is namelijk wel dat je EERLIJKE antwoorden geeft. Ik denk zelf dat het wat meer voor volwassenen is…’
Mwahaha? daar kwam het, DE kortsluiting, het verzet! ‘Oké, oké. … jullie je zin, na het eten gaan we het spel spelen.’

Zo hebben we dus bijna twee hilarische en ook ietwat gevoelige uurtjes aan tafel gezeten en wat meer inzicht gekregen in het leven van onze kids en hopelijk zij ook in ons leven, al denk ik dat ze dat geen biet kon schelen?

Mijn drive: meer communicatieve opvoeders!
Een soortgelijk initiatief had ik graag tijdens mijn eigen opvoeding gehad. Dit is dan ook één van de redenen waarom ik samen met Liz en Lars Vertellis ben begonnen. Wij willen graag met de Vertellis Gezinseditie een positieve impact maken op het gezinsleven!

Meerdere bloggers, tijdschriften als de Linda, Margriet & Libelle, en het programma Koffietijd dragen de Gezinseditie en Vertellis een warm hart toe.

‘Laatste tip’
Mocht de Gezinseditie je wat lijken dan heb ik nog twee opties voor je om het gemakkelijk te spelen: neem het spel mee op vakantie en maak er naast een leuke ook een leerzame trip van. En voor de korte spanningsboog: je kunt ook losjes een aantal kaarten spelen tijdens bijvoorbeeld het eten.

Zo creëer je een setting waarin jullie van elkaar leren en nog dichterbij elkaar gaan komen. Van goed naar nog beter!

Ik ben erg benieuwd naar jouw kijk op opvoeding. Wat is voor jou belangrijk? Welke vragen stel jij aan je partner en kind(eren)?
Mocht je het spel al hebben gespeeld dan ben ik benieuwd naar jouw ervaring!

Bedankt voor het lezen!

High five,

Bart

Bronnen:

1. https://www.verywell.com/types-of-parenting-styles-1095045
2. http://www.anababa.nl/opvoeding/theorie/opvoedingsstijlen